به نقل از «ایرنا»

شریک منافع

تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۰۳۲۳۹

یکی از راهبردهای اساسی ایران با هدف مقابله با تحریم‌های ظالمانه غربی‌ها به سردستگی آمریکا، نگاه به شرق است که در دستور کار دستگاه دیپلماسی کشور قرار گرفته است. سند جامع همکاریهای ۲۵ ساله با چین در واقع چـشـم‌انداز و نقشه راهـی میان دو کشور در حوزه‌های نفت، انرژی، گردشگری، ترانزیت، تجارت، راه‌آهن و...

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

است. این سند از مهمترین تاکتیک های ایــران اسـت که با تحلیلهای مختلفی در داخل و خارج روبه رو شده است.

چین به عنوان دومین اقتصاد جهان در راستای موازنه قدرت با ایالات متحده و تأمین انرژی مورد نیازش به دنبال حضوری پررنگ در خاورمیانه است. کم توجهی چین به تحریم های آمریکا در زمینه خرید نفت خـام در کنار صنعت و اقتصادی قدرتمند، می تواند این کشور را به عنوان شریکی مناسب بـرای توسعه زیرساخت های اقتصادی ایران قرار دهد.

مطابق با گزارشها و تحلیل های ارائه شده توسط کارشناسان، چین در چند سال اخیر به عنوان ابرقدرت اقتصادی جایگاه نخست تأثیرگذاری را در سطح منطقه و جهان دارا است. دو کشور چین و آمریکا در مناطق مختلف جهان بـرای تأمین منافع ملی مطلوب خود رقابت دارند. آمریکا که پس از انقلاب اسلامی ایران و به طور خاص دهه ۸۰ شدیدترین تحریم های مالی، تجاری و اقتصادی را علیه ایران اعمال کرده است، می کوشد در قالب ابزار تحریم و فشارهای اقتصادی، به مقابله با نفوذ و دخالت های ایران در سطح منطقه دست یابد.

جمهوری اسلامی ایران نیز در قالب سیاست نگاه به شرق و مقابله با تحریم غربیها به سردستگی آمریکا، قرارداد اقتصادی تجاری با چین را با هدف تحقق اهداف میان مدت و بلندمدت خود در جهان و منطقه منعقد کرد. انعقاد این قرارداد فرصتها و چالش هایی برای تأمین منافع ملی ایران در پی دارد. چین به دنبال یک منبع تأمین انرژی مطمئن و بلندمدت است تا تنوع سبد واردات انرژی خود را افزایش و ریسک احتمالی که شاید به وسیله آمریکا و تحریم هایش ایجاد شود، کاهش دهد.

در چند سال گذشته سهم ایران از واردات نفتی چین به حدود ۳ درصد تقلیل یافته است در حالی که عربستان و روسیه در حال افزایش سهم خود در بازار نفت چین هستند. در این قرارداد ایران تعهد می دهد نفت خام مورد نیاز چین را به مدت ۲۵ سال تأمین کند و در عوض چین نیز متعهد می شود منابع حاصل از فــروش نفت را بـرای توسعه زیرساخت های اقتصادی ایران از جمله صنعت نفت مصرف کند. این تحقیق می کوشد مفاد اصلی این سند را مورد بررسی قرار دهد.

مفاد قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین

قرارداد تجاری و اقتصادی ایران و چین ابعاد و سطوح مختلفی را دربر می گیرد. مهمترین ابعاد این قــرارداد در حوزه های مختلفی چون نفت و گـاز، تجارت خارجی، صنعت خــودرو، تأمین مالی، فناوری و... است که در این نوشتار به مهمترین ابعاد این حوزه ها اشاره می شود.

نفت و گاز

یکی از معضلات صنعت نفت و گاز ایـران، خام فروشی اســـت. تکمیل زنـجـیـره ارزش صنعت نفت عـاوه بر حل شـدن این معضل، می تواند ظرفیت مناسبی را در جهت دور زدن تحریم های نفتی ایجاد کند. صنعت غول پیکر چین در دهه های گذشته همواره به عنوان یک تقاضاکننده بزرگ نفت و گاز و فرآورده‌های پتروشیمی و پالایشی بـوده اسـت، به طـوری که واردات نفت خام این کشور در سال ۲۰۰۰ میلادی از حدود یک میلیون بشکه در روز به بیش از ۱۰ میلیون بشکه در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

مهمترین مفاد این سند در حوزه نفت و گاز «تشویق شرکتهای طرفین برای توسعه میادین نفتی ایران از طریق مشارکت با سرمایه گذاری مشترک»، «مشارکت در ساخت و تجهیز مخازن ذخیره سازی نفت و فـــرآورده‌های نفتی در ایـران، چین یـا سایر کشورها»، «انعقاد قرارداد همکاری در پروژههای بالادستی و پایین دستی صنعت نفت ایـران با شرکت های توانمند چین» و «افزایش صادرات محصولات پتروشیمی ایران به چین» است.

تجارت خارجی

انعقاد این قرارداد با دیدگاههای مخالف و موافق بسیاری از اکرشناسان داخلی و خارجی مواجه شـد. بــرای تحقق مطلوب اهــداف ملی در این قرارداد، باید موارد زیر به درستی مدنظر قرار گیرد:

•همکاری در کنار استقلال: یکی از مواردی که به عنوان تجربه تلخ قراردادهای ایران با کشورهای بیگانه در اذهان متبادر می شود، وابستگی و استعمار منابع داخلی ایران است. در این قرارداد هم نهادهای تصمیم گیر باید ضمن مبنا قرار دادن ظرفیت های مختلف جهت تحقق استراتژی بـرد ـ بـرد، اصـل دورانـدیـشـی و واقع نگری را در آینده این قرارداد مدنظر داشته باشند که اسباب وابستگی ایران به کشور چین را میسر نکند.

• انتقال فناوری: در این قرارداد باید تلاش کرد با توجه به پیشرفت چین در عرصه های مختلف، انتقال فنـاوری در حـوزه هـای مختلف مدنظر قرار گیرد. تحقق مطلوب این رویکرد در قالب دو فعالیت امکانپذیر است؛ نخست تأسیس مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی با سرمایه گذاری چینی ها در زیرساخت های این مناطق. دوم مبنا قرار دادن احیای جاده ابریشم جدید (کریدور ترانزیتی بــزرگ شــرق-غــرب) بـرای انجام مبادلات و تجارت‌های میان دو کشور و کشورهای همسایه.

صنعت خودرو

صنعت خـــودرو بـه دلیل ارتـبـاط بـا بیش از ۶۰ صنعت دیگر به لکوموتیو صنایع معروف است. در ساخت خودرو، از تکنولوژی رشته های مختلف صنعتی (فلزی، پلاستیک، شیمیایی، پارچه، عایق، شیشه، الکترومکانیک، برق، متالوژی و...)، طراحی، مدیریت و اقتصاد استفاده شده است که می تواند نقش مهمی در اشتغال کشور داشته باشد.

صنعت خودروی ایران بنا بر تغییر و تحولات و از همه مهمتر ضعف در تکنولوژی و تحریمهای شدید غربیها بـا فراز و نشیب های مختلفی مـواجه اسـت که نیازمند سروسامان دادن جدی است. بازار چین به صورت تخصصی در زمینه خودروهای کیفی و ارزان قیمت در دنیا وارد عمل شده است و می توان این کشور را به عنوان بهترین مرجع خودروهای کیفی و ارزان قیمت برای سبد محصولات خودروی ایـران تشخیص داد. در ایــن زمینه دو اصل باید مبنا قـرار گیرد:

اول مشارکت شرکتهای خودرویی چینی با دو خودروساز ایرانی از قبیل اشتراک گذاری دانشهای فنی در زمینه ایجاد پلتفرمهای مشترک و... دوم طراحی شهرک صنعتی تولید خودرو و صنایع مرتبط با تمرکز بر استفاده از فناوری انرژی تجدیدپذیر.

فناوری و نوآوری

یکی از مهمترین ابعاد قـــرارداد ایــران و چین می تواند در حوزه علم و فناوری باشد. در این قــرارداد به موضوعات اقتصادی توجه ویـژهای شده و حوزه دانش و فناوری نیز در این قرارداد به ً طور خاص مدنظر قرار گرفته است. ً کشورها تمایلی به انتقال فناوری خصوصا ً اصوال در زمـــان اجـــرای پـــروژه نــدارنــد چـراکـه اسـاسـا همین فناوری موجب درآمدزایی آنها شده و به راحتی با انتقال آن موافقت نمی کنند. تجربه نشان داده در قـراردادهای بین المللی، بدون طراحی یک استراتژی مناسب، نمی توان انتظار انتقال فناوری از طرف مقابل را داشـت.

در این زمینه باید بر اقدامات و رویه های مختلفی چون گسترش همکاری های دانشگاهی، اولویت دادن بـه شرکت‌های دانـش بنیان، برگزاری نمایشگاههای مشترک در زمینه نوآوری و استارتاپی، اجرای پروژه های مشترک بخصوص در حوزه محیط زیست و تغییرات اقلیمی و نهایتا فراهم سازی بسترهای تأمین مالی و امکان انتقال وجه و تأمین مالی دانش بنیانها تأکید کرد.

راهکارهای استفاده مطلوب از قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین

برای استفاده مناسب و تحقق مطلوب منافع ملی کشور باید نهادهای متولی رویه های مورد اشاره را در حـوزه‌های مختلف مدنظر داشته باشند؛ در گـام اول باید جزئیات ایـن قــرارداد مشخص و همچنین آورده چینی ها اعلام شود تا بتوانیم از این قرارداد به نفع خود استفاده کنیم. همچنین در مقابل آن چیزی که در اختیار چینی‌ها قرار می گیرد، باید هم‌وزنش چینیها قدمهای مناسبی بردارند تا این قرارداد برای هر دو طـرف سود داشته باشد، نه اینکه تنها یکطرفه اجرایی شود.

باید امکانات کشور را به جای پراکنده کردن در همه بخش های ایـن صنعت، در بخش پاییندستی یعنی پتروشیمی و پالایشگاهها متمرکز کـرد تا توسعه‌ای متوازن در بخش‌های پایین دستی و بالادستی صنعت صورت بگیرد. نقشه راه این همکاریها بـه صــورت مرحله‌ای نوشته شـود و متناسب با دستیابی به اهداف مرحله‌ای، منافع در طرف چینی تأمین گردد تا مشکلاتی که سابقا توافقات با کشورهای غربی وجود داشت به وجود نیاید، همچنین شرکت های چینی نیز به تعهدات خود به طور کامل عمل کنند.

در ایـن قـرارداد باید چین را در بـهـره بـرداری از پتروشیمی ها و پالایشگاهها شریک کرد به صورتی که چینی ها نیز سهمی از منافع حاصل از فروش ایــن فـــرآورده هـــا داشـتـه باشند تـا بـــرای فـروش محصولات متعهد و ترغیب شـونـد. همچنین داشتن استراتژی از قبل مشخص شده در تمامی سطوح و مشارکت دادن شرکتها و نیروهای بومی باانگیزه، در طرحهای مشترک صورت پذیرد.

با توجه به اینکه به نظر می رسد قـرارداد بلندمدت بین ایران و چین منعقد خواهد شد و تحریمهای آمریکا ادامــه خواهد یافت، باید مشخص شود سازکار نقل‌وانتقال پول چگونه خواهد بود. جمع بندی قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین را می توان یک گام مهم در توسعه بــازار و گسترش همکاریهای سیاسی و اقتصادی بین جمهوری اسلامی ایران و چین دانست.

سرمایه‌گذاری چین به عنوان دومین ابرقدرت اقتصادی و سیاسی فعلی دنیا می تواند سبب شکوفایی در زیرساختهای علمی، فناوری و صنایع مختلف ایران شود، اما از طرف دیگر در صورتی که استراتژی مناسبی از سوی دستگاههای تصمیم گیر صورت نگیرد، می تواند سبب وابستگی کشور در زمینه های مختلف شود.

در این پژوهش تأکید شده است برای تحقق منافع مطلوب طرفین و اصل برد ـ برد باید راهکارهای مطلوب مدنظر قرار گیرد. همچنین باید جزئیات ایـن قـــرارداد مشخص و آورده چینی ها اعلام شـود تا بتوانیم از این قرارداد به نفع خود استفاده کنیم. در مقابل آن چیزی که در اختیار چینی ها قرار می گیرد، آنها باید هموزنش قدمهای مناسبی بردارند تا این قـرارداد برای هر دو طرف سود داشته باشد، نه اینکه تنها یکطرفه اجرایی شود.

منبع: روزنامه ایران

سیاست دولت ۰ نفر برچسب‌ها جمهوری اسلامی ایران روسیه استقلال صنعت نفت ایران ایالات متحده آمریکا

منبع: ایرنا

کلیدواژه: جمهوری اسلامی ایران روسیه استقلال صنعت نفت ایران ایالات متحده آمریکا جمهوری اسلامی ایران روسیه استقلال صنعت نفت ایران ایالات متحده آمریکا اسلامی ایران ایران و چین مدنظر قرار نفت و گاز صنعت نفت ۲۵ ساله چینی ها ۲۵ سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۰۳۲۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاه ایران به آفریقا، راهبردی و مبتنی بر منافع جمعی است

به گزارش خبرگزاری صداوسیما؛ در حاشیه دومین اجلاس بین‌المللی ایران و آفریقا، "کنستانتینو چیونگا" معاون رئیس جمهور زیمبابوه با رئیس جمهور کشورمان دیدار و گفتگو کرد.

حجت الاسلام رئیسی در این دیدار، نگاه جمهوری اسلامی ایران به آفریقا را نگاهی راهبردی و مبتنی بر منافع جمعی دانست و با اشاره به روابط بسیار خوب ایران و زیمباوه بر عزم مسؤلان عالی دو کشور برای گسترش و ارتقا سطح همکاری‌ها تاکید کرد.

رئیس جمهور با تاکید بر رویکرد جمهوری اسلامی ایران نسبت به توسعه روابط تجاری و اقتصادی با کشور‌های آفریقایی، شرکت در این اجلاس و بازدید از نمایشگاه اکسپو را فرصتی بسیار خوب جهت آشنایی هرچه بهتر و بیشتر مسئولان قاره آفریقا با ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در بخش‌های مختلف دانست و بر آمادگی ایران برای تبادل این ظرفیت‌ها تاکید کرد.

معاون رئیس جمهور زیمباوه نیز در این دیدار با اشاره به سابقه دیرینه روابط زیمباوه با جمهوری اسلامی ایران بویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی خواستار گسترش تعاملات و همکاری‌های تجاری و اقتصادی بیشتر با ایران بر پایه این روابط نزدیک و قدیمی تاکید کرد. 

کنستانتینو چیونگا ضمن تشکر از برگزاری موفق اجلاس بین اللملی ایران و آفریقا، سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال کشور‌های آفریقایی را اصولی، اطمینان بخش و برآمده از ارزش‌های اعتقادی عنوان و بر آمادگی کشورش برای توسعه همکاری‌های ایران تاکید کرد.

معاون رئیس جمهور زیمباوه با اشاره به عزم مسؤلان این کشور برای اجرای توافقات صورت گرفته با ایران در سفر سال گذشته آقای رئیسی به این کشور، از اجرایی شدن بخشی از این توافقات خبر داد.